تأثیر استرس و اضطراب بر سوء هاضمه

در این مقاله به بررسی سوء هاضمه و تأثیر استرس و اضطراب بر آن می پردازیم، در ادامه با ما همراه باشید.

سوء هاضمه چیست

سوء هاضمه (Indigestion) علائم متعددی دارد که معمولاً حین یا بعد از غذا خوردن اتفاق می ‌افتد. با وجود سوء هاضمه موارد زیر را تجربه می ‌کنید:

احساس سیری حین خوردن غذا
سیری و پر بودن دردناک معده بعد از اتمام غذا
احساس داغی یا سوزش و درد بین ناف و زیر استخوان جناق

هم زنان و هم مردان دچار سوء هاضمه می ‌شوند و افراد در هر سنی، حتی نوزادان سوء هاضمه را تجربه می ‌کنند.

سوء هاضمه عملکردی (Functional) چیست

سوء هاضمه عملکردی روی سلامت احساسی، فیزیکی و فیزیولوژیک فرد تاثیر گذاشته و کیفیت زندگی را می ‌کاهد.

سوء هاضمه عملکردی اصطلاحی برای علائم عود شونده معده ناراحت، بدون هیچ علت مشخصی است.

این مشکل سوء هاضمه غیرزخم (Nonulcer) هم نام دارد.

علائم سوء هاضمه

ممکن است یک یا چند مورد از علائم زیر را داشته باشید:

احساس سیری یا سریع سیر شدن حین غذا خوردن (عدم توانایی در مصرف کامل غذا)
احساس سیری دردناک بعد از صرف غذا (حسی مثل گیر کردن غذا در معده برای مدت طولانی و حرکت نکردن)
احساس گرما، سوزش یا درد بین ناف و پایین استخوان جناق سینه. این درد از خفیف تا بسیار شدید است.

برخی علائم کمتر شایع مرتبط با سوء هاضمه عبارتند از:

نفخ شدید (ورم شدید معده)
افزایش گاز در شکم
استفراغ
آروغ
تهوع
نفخ روده و دفع باد

استرس با معده چه می‌کند

رایج ‌ترین راهی که استرس روی معده تاثیر می ‌گذارد بدتر کردن علائم بیماری گوارشی است که قبلاً داشته ‌اید. ۳ مثال در اینجا داریم:

سوزش سر دل (Heartburn)

سوزش سردل، سوزش یا دردی پشت استخوان سینه است. این مشکل وقتی رخ می‌ دهد که عضله بین مری و معده باز شده و اسید معده به سمت مری بالا می‌ آید.

استرس، روند هضم را کند کرده و غذا مدت بیشتری در معده می‌ ماند، در نتیجه سوزش سر دل ایجاد می‌ شود.

عدم هضم

آیا تا به حال نفخ، تهوع، آروغ و گاز روده اسهال را بعد از صرف غذا تجربه کرده ‌اید؟

در این صورت دچار سوء هاضمه شده ‌اید که به علل زیر ایجاد می ‌شود:

پرخوری یا سریع غذا خوردن
مصرف غذاهای پرچرب
غذا خوردن تحت شرایط استرس ‌زا

این مشکل بسته به سطح استرس فرد ظاهر شده و از بین می ‌رود.

سندرم روده تحریک پذیر (IBS)

سندرم روده تحریک پذیر اختلالی در روده است که اغلب با موارد زیر شناخته می ‌شود:

کرمپ
نفخ
گاز روده
اسهال یا یبوست

برخی بیماران مبتلا به IBS با وجود استرس دچار تشدید علائم می ‌شوند.

آیا استرس سبب درد ماندگار معده می ‌شود

اکثر انسان ‌ها مشکلات گاه و بیگاه معده را تجربه می‌ کنند اما طبق گفته متخصصین، علائم مشکلات گوارشی را نباید نادیده گرفت.

اگر سوزش سر دل، سوء هاضمه یا علائم IBS را بیش از دو تا سه بار در هفته تجربه کرده‌ اید با متخصص گوارش تماس بگیرید.

مشکلات بلند مدت گوارشی می ‌توانند علامت رفلاکس اسید معده به مری (GERD)، اولسر یا سایر اختلالات گوارشی باشند.

سوء هاضمه عملکردی و استرس

رابطه بین سوء هاضمه عملکردی و استرس هنوز هم در هاله ‌ای از ابهام قرار دارد. طبق تحقیقات بالینی صورت گرفته می ‌دانیم که فاکتورهای روانی مثل استرس ‌های زندگی، این بیماری‌ ها را تشدید می‌ کنند.

بر اساس تحقیقات صورت گرفته، سوء هاضمه عملکردی با استرس مزمن در میان سوژه ‌های مورد تحقیق، در دوره ‌های بلند مدت ارتباط بسیار زیادی داشت.

اضطراب هم در این زمینه نقش مهمی ایفا می‌ کند. بیماری ‌های روانی مثل اختلال افسردگی اساسی (MDD) تاثیر مستقیم بر اختلالات معده ای – روده ‌ای دارند و بعد از شروع درمان افسردگی، بهتر می شوند.

بسیاری از دانشمندان معتقدند فشارهای روانی روی عملکرد سیستم گوارش وقتی تاثیر می ‌گذارد که از طریق سیستم های عصبی فعال شوند.

در نتیجه عملکردهای گوارشی با اختلال مواجه خواهند شد. در این صورت سیستم عصبی سمپاتیک درگیر می شود اما رفلکس های پاراسمپاتیک هم طی فشارهای روانی و هیجانی بر عملکردهای طبیعی مسلط می شوند.

تعادل ظریف هومئوستاز که شامل هورمون ها (آدرنالین)، سیگنال های مغزی و ترشح گوارشی تاثیر گذار روی تون واگ مرکزی می شود، استرس های هیجانی واکنش های فیزیولوژیکی را میانجی قرار می دهند اما مقدار بیش از حد آن مضر است.

به غیر از عدم تعادل هورمونی ناشی از تکانه های عصبی و استرسی تاثیرگذار روی معده و روده، تحریک مداوم اندام های گوارشی و درد و ناراحتی برای آنها تجربه خواهد شد.

این الگوی فکری “ارتباط مغز و روده” نامیده می شود.