کما مغزی یک عارضه وحشتناک است. کما استرس زیادی را به خانواده بیمار وارد می‌کند و در بسیاری از موارد منجر به مرگ بیمار می شود. احتمال برگشت از کما به عوامل گوناگونی بستگی دارد.
بیرون آمدن از کما می‌تواند چالش برانگیز باشد و حتی تصور آن نیز سخت است. شرایط پس از آن هم از نظر جسمی و هم عاطفی برای فرد و خانواده او ناتوان کننده خواهد بود.
متاسفانه تعداد موارد به کما رفتن ناگهانی بسیار زیاد است و زندگی این افراد و خانواده هایشان به طور غیر قابل پیش بینی زیر و رو می‌شود.
بهبودی پس از کما مغزی نیاز به طی شدن گام‌هایی برای بازیابی هوشیاری، بازآموزی مهارت‌ها و مشخص شدن میزان آسیب های جسمی ناشی از این حادثه تکان دهنده دارد.
منظور کما چیست؟
فرد به کما رفته، هوشیاری خود را عمیقا از دست می‌دهد. در این شرایط بیمار هیچگونه واکنشی نسبت به محیط خود نشان نداده و قادر به انجام حرکات یا کارهای ارادی نخواهد بود.
کما از زمان یونان باستان شناخته شده بود. در یونان باستان به کما “خواب شیرین” می‌گفتند. البته کما خواب نیست و البته خواب شیرینی هم نیست اما همیشه وجود داشته و خواهد داشت.
همیشه رمز و رازهای زیادی حول کما وجود داشته است. بسیاری می‌پرسند که آیا در مغز فرد به کما رفته هیچگونه فعالیت مغزی وجود ندارد؟ جواب بله است.
در کما مغز از کار می‌افتد، هیچ پیام یا سیگنالی فرستاده نمی شود، پس واکنشی نیز اتفاق نمی‌افتد. در نتیجه هیچ گونه واکنش جسمی یا عاطفی وجود نخواهد داشت.
البته هنوز باید چیزهای زیادی حول این موضوع مشخص شود و مواردی نیز مشاهده شده که در آنها در مغز بیمار به کما رفته فعالیت هایی وجود داشته است.
مغز بیماران به کما رفته ممکن است همچنان فعال باشد و به گفته متخصصان در دانشگاه کلمبیا پزشکان باید از این فعالیت برای تخمین احتمال برگشت و بهبودی بعد از کما استفاده کنند.
چگونه افراد از کما خارج می‌شوند؟
اینکه پس از چه مدتی فرد از کما بیرون می‌آید بستگی به علت به کما رفتن و شدت آسیب مغزی دارد.
اگر دلیل، یک مشکل متابولیک مانند دیابت باشد پزشکان برای درمان از دارو استفاده می‌کنند و بیمار احتمالاً سریع از کما خارج می شود.
بسیاری از بیمارانی که در مصرف داروها یا الکل زیاده‌روی کرده‌اند نیز با پاک شدن این مواد از سیستم بدنشان بهبود می‌یابند.
در موارد جراحات شدید مغز یا تومور مغزی درمان سخت تر خواهد بود و می‌تواند به کمای طولانی‌تر یا برگشت ناپذیر منجر شود.
بیشتر موارد کما بیش از ۲ تا ۴ هفته طول نمی‌کشد. ریکاوری معمولاً تدریجی بوده و هوشیاری این افراد به مرور زمان بیشتر می‌شود.
در روز اول ممکن است بیمار فقط چند دقیقه به هوش بیاید اما به تدریج زمان هوشیاری بیشتر و بیشتر خواهد شد.
طبق تحقیقات پیش بینی وضعیت بیماران به کما رفته تا حد زیادی به نمره آنها در مقیاس کمای گلاسکو بستگی دارد.
برخی از افراد پس از بیرون آمدن از کما، هیچ گونه ناتوانی ذهنی یا فیزیکی ندارند اما اکثراً برای بازیابی مهارت‌های فیزیکی و ذهنی حداقل به نوعی از تراپی نیاز خواهند داشت. این افراد ممکن است نیاز به بازآموزی نحوه صحبت کردن، راه رفتن و حتی خوردن داشته باشند.
برخی دیگر هرگز نمی‌توانند به طور کامل بهبود یابند. گاهی بیمار فقط برخی از عملکردهای خود را باز می‌یابد، مانند تنفس و هضم و به حالت زندگی نباتی رفته و هرگز به محرک‌ها پاسخ نخواهد داد.
احتمال برگشت بیماران از کما چقدر است؟
طبق مشاهدات، برگشت از کما و بهبودی پس از آن تنها ۱۰ درصد است و این احتمال در مورد کسانی که دچار خونریزی زیر عنکبوتیه یا سکته مغزی شده‌اند کمتر از ۵ درصد، در افراد مبتلا به هیپوکسیک-ایسکمیک حدود ۱۰ درصد و در موارد ناشی از دلایل متابولیک یا عفونی ۲۵ درصد است.
اکثر افرادی (۸۷ درصد) که نمره آنها در مقیاس کمای گلاسکو، در ۲۴ ساعت اول پس از رفتن به کما، سه یا چهار است، احتمالاً می‌میرند یا زندگی نباتی خواهند داشت.
از طرف دیگر حدود ۸۷ درصد از آنهایی که نمره آنها در این مقیاس بین ۱۱ و ۱۵ باشد، احتمالاً به خوبی بهبود می‌یابند.
آیا بیماران پس از بیرون آمدن از کما وضعیت طبیعی خواهند داشت
وضهیت افرادی که از کما بیدار می شوند معمولاً به تدریج بهتر می شود. ممکن است در ابتدا بسیار آشفته و گیج باشند.
برخی از افراد به طور کامل بهبود پیدا می کنند و هیچ اثری از آسیب‌های ناشی از کما در آنها دیده نمی‌شود. برخی دیگر معلولیت های ناشی از آسیب مغزی خواهند داشت.
بهبودی بعد از برگشت از کما
بسیاری از مردم نگران وضعیت بیمارشان پس از بیرون آمدن از کما هستند.
بهبودی پس از کما یک فرآیند طولانی و اغلب پیچیده است. آسیب مغزی می تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. بنابراین، پیش بینی زمان بهبودی و همچنین شدت عوارض دشوار خواهد بود.
معمولا بیرون آمدن از کما چندین ماه طول می کشد. در این مدت بیماران به هوش می آیند و به محرک ها پاسخ می دهند.
پس از یک دوره کوتاه دیگر، فرد می تواند به طور کامل توانایی های شناختی خود را بازیابد. در این دوره خانواده باید آماده ارائه حمایت عاطفی باشد و پزشکان توصیه های لازم را برای بهبود وضعیت بیمار ارائه خواهند داد.
همچنین بیمار احتمالا به درمان های توانبخشی نیاز خواهد داشت. این درمان‌ها قدرت و رفلکس های از دست رفته در این مدت را باز می گردانند.
بهبودی پس از کما گاهی اوقات می تواند دلسرد کننده باشد. اما با مراقبت و حمایت مناسب، بیماران می توانند پیشرفت چشمگیری داشته باشند و خیلی زود به زندگی روزمره بازگردند.
اثرات دراز مدت کما
اثرات طولانی مدت کما می تواند بسیار متفاوت باشد. در برخی موارد، فرد به طور کامل بهبود می یابد، در حالی که برخی دیگر دچار اختلالات فیزیکی یا شناختی طولانی مدت خواهند شد.
علاوه بر این، احتمال مشکلات روانی مانند افسردگی، اضطراب و اختلال استرس پس از سانحه نیز وجود دارد. خانواده و دوستان نیز در معرض آسیب های عاطفی طولانی مدت، مانند غم و اندوه و احساس گناه هستند.
این افراد با مشکلاتی در مورد سازگاری با تغییرات زندگی نیز مواجه هستند و احتمالا به حمایت و کمک مداوم نیاز خواهند داشت.
نتیجه
بازگشت و بهبودی پس از کما آسان نیست، اما در اکثر موارد احتمال برگشت از کما کمتر از ۱۰ درصد است. همیشه به این فکر کنید که هیچ موقعیت ناامید کننده ای وجود ندارد و می توان هر بار قدم مثبتی برداشت.