بیوفیدبک چیست
بیوفیدبک یک تکنیک ذهنی-جسمی است که با ایجاد آگاهی از واکنشهای فیزیولوژیکی بدن، از طریق نظارت و دریافت بازخورد در زمان واقعی، به بدست آوردن کنترل بیشتر بر روی واکنش های استرس و افسردگی کمک می کند.
در نیمه اول قرن بیستم، دانشمندان و پزشکان متوجه تأثیر بسیار زیاد ذهن بر بدن شدند.
پیشرفت ها در فناوری های پزشکی، مانند اندازهگیری امواج مغزی با الکتروانسفالوگرام (EEG)، آنها را قادر ساخت تا فعالیت فیزیولوژیکی را ردیابی کرده و ذهنیتی از چگونگی تاثیر افکار و احساسات بر تغییر عملکرد بدن، به دست آورند.
در دهه ۱۹۷۰، بیوفیدبک به عنوان یک درمان شناخته شده پیشرفت کرد و استفاده از آن در جامعه پزشکی مرسوم شد.
پزشکان متخصص در بیوفیدبک دریافتند که میتوان با آگاه شدن از ارتباط بین ذهن و واکنشهای بدن، نحوه کنترل علائم ناراحتکننده و بهبود حال عمومی خود را یاد گرفت.
برای مقابله با استرس، بیوفیدبک یک درمان غیرتهاجمی و بدون دارو است که به عنوان درمان مکمل طب سنتی یا روان درمانی انجام می شود.
این روش برای طیف گسترده ای از مشکلات سلامت جسم و روان، از جمله درد مزمن، اختلالات اضطرابی، ADHD، فشار خون بالا، آسم، سردرد و موارد دیگر استفاده می شود.
در ادامه به نحوه انجام بیوفیدبک و چرایی موثر بودن آن برای مدیریت استرس خواهیم پرداخت.
مزایای بیوفیدبک برای استرس و افسردگی
بیوفیدبک می تواند مزایای زیادی برای سلامت جسم و روان داشته باشد، مانند کمک به تسکین درد مزمن، بهبود خواب، کاهش اضطراب و افسردگی، افزایش عملکرد و تمرکز، کاهش فشار خون و سطح کلسترول و همچنین بهبود سیستم ایمنی و گوارش.
بیوفیدبک تراپی با تنظیم امواج مغزی، افزایش حس کنترل و خودکارآمدی، بهبود تمرکز و توجه و آرامش رگ های خونی و قلب به کاهش تنش و التهاب عضلانی، افزایش آرامش و بهبود تعادل سیستم عصبی و هورمونها کمک می کند.
درمان استرس و افسردگی با بیوفیدبک چگونه انجام می شود
اساس کار درمان بیوفیدبک این ایده است که با آگاهی از عملکردهای غیر ارادی بدن و استفاده از تکنیک های آرام سازی، می توان بر عملکردهای غیر ارادی بدن خود تأثیر گذاشت.
برای مثال، در هنگام استرس، معمولا ضربان قلب و فشار خون افزایش یافته و این، علائم را تشدید خواهد کرد.
با استفاده از درمان بیوفیدبک، می توان با آگاه شدن از چگونگی تغییر ضربان قلب و فشار خون در واکنش به استرس، با تنفس عمیق، مراقبه یا تجسم صحنه ای آرام، کاهش دادن ارادی آنها را یاد گرفت.
به این ترتیب می توان بدن خود را برای مقابله موثرتر با استرس و کاهش اثرات منفی آن آموزش داد.
بیوفیدبک برای اضطراب
در حالی که تحقیقات بر روی بیوفیدبک هنوز ادامه دارد، اما به نظر می رسد که برای مدیریت استرس و افسردگی مفید باشد.
یک مطالعه در سال ۲۰۱۳ بر روی گروهی از افراد مبتلا به استرس مزمن، نشان داد که بیوفیدبک در پایین آوردن استرس، اضطراب و افسردگی این افراد موثر بوده است.
علاوه بر این، طبق نتایج یک مطالعه مروری بر روی مطالعات انجام شده در سال ۲۰۱۱، بیوفیدبک میتواند یک درمان موثر برای عارضه های مرتبط با استرس مانند فشار خون بالا، سردرد و بی خوابی باشد.
بیوفیدبک یکی از مفیدترین روش های کمکی در درمان برانگیختگی فیزیولوژیک بیش از حد است – که هم به صورت دوره ای و هم به صورت مزمن در اختلالات اضطرابی دیده می شود.
همچنین برای بیمارانی که در حال یادگیری نحوه کاهش محرکهای ترس از آینده از طریق درمانهای شناختی/رفتاری هستند، مفید بوده است.
اساسا به دلیل افزایش مشکلات مرتبط با استرس و از طرفی پیشرفت های اخیر در تکنولوژی بیوسنسورها، میکروالکترونیک ها، پلتفرم های محاسبه گر و قابلیت های تعامل انسان و کامپیوتر، اطلاعات فیزیولوژیکی گسترده ای بدست آمده که پتانسیل تغییر نقش بیوفیدبک در درمان های پزشکی را فراهم کرده است.
چنین فناوری احتمالاً ابزار مفیدی برای مدیریت استرس در زندگی روزمره خواهد بود.
پیچیدگی تغییر پاسخ مغز به استرس بسیار کمتر از آنچه انتظار دارید است. در واقع، با اصلاح ساده ترین عملکردهای بدن، کاهش استرس شروع می شود.
می توان بازسازی خود برای سالم تر و کمتر مضطرب بودن را از ابتدا شروع کرد.
با شناخت پاسخ های بدن به عوامل استرس زا، می توان به روش های آرام سازی برای کاهش سطح استرس و اضطراب رسید.
بیوفیدبک برای افسردگی
بیوفیدبک در کاهش علائم افسردگی موثر است، به ویژه اگر همراه با درمان های دیگر مانند دارو درمانی و درمان شناختی-رفتاری استفاده شود. فرد مبتلا به افسردگی با کمک بیوفیدبک می تواند پاسخ های فیزیولوژیکی خود را کنترل و تنظیم کند.
با این روش می توان علائم احتمالا موثر در افسردگی مانند تنش عضلانی و سردرد را کاهش دهد. بیوفیدبک به روش های زیر به افراد مبتلا به افسردگی کمک می کند:
بیوفیدبک پتانسیل بهبود خلق و خوی افراد افسرده را دارد و امکان یادگیری کنترل و تنظیم پاسخ های فیزیولوژیکی را برای فرد ایجاد می کند. در طول درمان با بیوفیدبک، پزشک با آمورش تکنیکهای آرامسازی مانند تنفس عمیق به فرد افسرده سعی در کاهش استرس و اضطراب و بهبود خلق و خوی فرد خواهد داشت.
افراد مبتلا به افسردگی با یادگیری نحوه آرام سازی و مدیریت علائم، احساس کنترل بیشتری بر زندگی خود می کنند و بهتر قادر به رویارویی با چالش های خود هستند. در نتیجه عزت نفس و خلق و خوی فرد بهبود یافته و احساس موفقیت و توانمندی بیشتری خواهد داشت.
هدف از به کارگیری بیوفیدبک برای افسردگی کمک به افراد برای شناسایی و تغییر الگوهای منفی فکری و رفتاری موثر در افسردگی آنها است.
در طول یک جلسه بیوفیدبک، به فرد حسگرهایی متصل میشود که پاسخ های فیزیولوژیکی خاصی، مانند ضربان قلب یا دمای پوست را اندازهگیری میکنند.
این حسگرها به یک دستگاه بیوفیدبک متصل می شوند و دستگاه، داده ها را به صورت تصویری یا نموداری روی نمایشگر نمایش می دهد.
درمانگر با استفاده از دادههای دستگاه بیوفیدبک و از طریق تکنیکهای آرامسازی، نحوه تشخیص و اصلاح پاسخ روانی را به فرد آموزش میدهد.
افراد با یادگیری کنترل پاسخ های فیزیولوژیکی خود می توانند حالات عاطفی و روانی خود را نیز کنترل کنند. احساس کنترل بیشتر بر روی خود، احساس ناامیدی و درماندگی را کاهش خواهد داد.
بدن هنگام تجربه استرس یا احساسات منفی با تغییرات فیزیکی مانند افزایش ضربان قلب و تنش عضلانی واکنش نشان می دهد. افراد مبتلا به افسردگی با استفاده از بیوفیدبک برای نظارت بر این پاسخ های فیزیولوژیکی، می توانند شناسایی و مدیریت پاسخ استرس بدن خود را یاد بگیرند.
درمان بیوفیدبک همچنین می تواند به افراد بیاموزد که چگونه الگوهای افکار منفی موثر در افسردگی را شناسایی کرده و تغییر دهند. این می تواند به کاهش شدت علائم افسردگی آنها کمک کند.
نتیجه (بیوفیدبک برای استرس و افسردگی)
عارضه های ناتوان کننده مختلفی، چه ذهنی و چه غیر روانی، با کمک این تکنیک قابل درمان هستند. برای استفاده از این روش هم درمانگر و هم بیمار باید همکاری کنند، در نهایت نتایج واقعاً منحصر به فرد خواهد بود.
کمردرد، افسردگی، اضطراب، آسم، فشار خون بالا، دیابت، درد مزمن، بی اشتهایی عصبی و ناتوانی های یادگیری از جمله عارضه هایی هستند که می توان از بیوفیدبک در درمان آنها استفاده کرد.
بیوفیدبک در موارد جدی تری مانند، ADHD و اختلال استرس پس از سانحه نیز کاربرد دارد. میتوانید در تمام این موارد درمان بیوفیدبک را در نظر بگیرید.